Konbini Ningen มนุษย์ร้านสะดวกซื้อ
Murata Sayaka เขียน
พรรณวิมล จิตราวิริยะกุล แปล
สำนักพิมพ์ animag

     ยินดีต้อนรับสู่ร้านสะดวกซื้อสไมล์มาร์ท ในระหว่างที่คุณกำลังเลือกซื้อสินค้า ของใช้ ของกินมากมายอยู่นั้น คุณจะได้พบกับหญิงวัย 36 สถานะโสด และทำงานที่ร้านแห่งนี้มาตลอดชีวิต ซึ่งเธอจะแนะนำสินค้าที่มีชื่อว่า ‘มนุษย์ปกติ‘ ให้คุณ

     เธอชื่อ ‘ฟุรุคุระ เคโกะ‘ เริ่มเป็นพนักงานร้านสะดวกซื้อตั้งแต่เรียนมหาวิทยาลัย ทำมาตลอดสิริรวมแล้ว 18 ปี ไม่เคยเปลี่ยนงานทั้งสิ้น ในช่วงแรกไม่ได้มีปัญหาอะไรนัก จนอายุเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ครอบครัว เพื่อน ไปจนสังคมก็เริ่มจะตั้งคำถามถึงการทำงานและเป้าหมายชีวิตของเธอ รวมถึงพนักงานหน้าใหม่อย่าง ‘ชิราฮะ‘ ชายวัยสามสิบกว่าที่มีหมุดหมายคือการแต่งงาน เขาเป็นคนที่ไม่ได้ประสบความสำเร็จในชีวิต คิดว่าตัวเองถูกผู้คนรอบข้างและสังคมก้าวก่ายชีวิตมากเกินไป ชิราฮะมักจะสาดคำทิ่มแทงใจเกี่ยวกับการทำงานใส่เคโกะเสมอๆ ก่อนที่ทั้งคู่จะมีความคิดบางอย่างเชื่อมโยงกัน และต้องสวมบทเป็นมนุษย์ปกติในโลกนี้ให้ได้

     หนังสือค่อยๆ ฉายภาพการเป็น ‘มนุษย์ปกติ‘ ผ่านตัวเคโกะ ซึ่งภายนอกนั้นก็เหมือนมนุษย์คนอื่นทั่วไป แต่ความคิดและการกระทำที่แสดงออกของเธอกลับถูกมองว่า ‘ประหลาด‘ เคโกะเลยเริ่มรู้สึกว่าตัวเองอาจไม่ใช่คนปกติแบบคนอื่นๆ ในสังคม เธอเลยเลือกที่จะเงียบ ไม่ค่อยสุงสิงกับใคร แต่การเข้ามาเป็นพนักงานที่ร้านสะดวกซื้อทำให้เคโกะเริ่มเรียนรู้ความเป็น ‘มนุษย์ปกติ‘ มากขึ้น ทั้งการใช้ชีวิต ความคิด และการพูดจา เธอเชื่อว่าการทำอะไรที่เป็นปกตินั้นจะรักษาอาการประหลาดของเธอ และทำให้อยู่ในโลกแห่งนี้ได้

     รวมไปถึงเรื่องค่านิยมในสังคม ทั้งการแต่งงาน หน้าที่การงาน และแนวทางการใช้ชีวิต การไม่เป็นไปเช่นคนอื่น อาจทำให้เราหลุดวงโคจร ราวกับไม่ได้ถูกวางอยู่บนเชลฟ์ขายของ นอกจากนี้ยังมีกิมมิกเล็กๆ อย่างการใส่รายละเอียดของการเป็นพนักงานร้าน เลยได้เห็นการทำงาน หรือเทคนิคต่างๆ ไปด้วย

     หนังสือเล่าง่าย อ่านง่าย ค่อยๆ ละเลียดไปกับความคิดตัวละคร แต่สำหรับเราก็สร้างความอึดอัดได้ในหลายระยะอ่านเหมือนกัน เพราะการเล่าเรื่องผ่านความรู้สึกนึกคิดของเคโกะ ผู้มีตรรกะแปลกๆ ซึ่งพอเจอสังคม ตัวละครอื่นเข้ามาตีกรอบเรื่อยๆ เราจะรู้ว่าเธอคิดกับมันยังไง และพยายามจะทำอะไรเพื่อกลายเป็นมนุษย์ปกติ ทั้งที่ความจริงไม่ต้องเป็นแบบนั้น เคโกะ ไม่สิ ทุกคนจะเป็นอะไรก็ได้ (โว้ย) 

     ‘เราต่างมีคอมฟอร์ตโซนของตัวเอง‘ เคโกะไม่ได้กล่าว แต่เธอทำให้เรารู้สึกแบบนั้น แม้ผู้คนและสังคมจะมีปัญหากับการที่คนคนหนึ่งทำงานเป็นพนักงานร้านสะดวกซื้อมาตลอดหลายสิบปี แต่ทุกอย่างที่เคโกะรู้สึกจากการได้เป็นพนักงาน มันก็ตอบได้หมดแล้วว่าไม่เห็นต้องเปลี่ยนแปลงเลยนี่ สังคมคาดหวังอะไรจากมนุษย์คนหนึ่งที่อยากอยู่ในคอมฟอร์ตโซนและเป็นตัวเองนักล่ะ

     “ตอนนั้นเอง ฉันกลายเป็นชิ้นส่วนของโลกนี้สำเร็จเป็นครั้งแรก เวลานี้ฉันรู้สึกว่าตัวเองถือกำเนิดแล้ว ตัวฉันในฐานะชิ้นส่วนปกติของโลกได้ถือกำเนิดจริงๆ ในวันนี้เอง” อันนี้เคโกะกล่าว

.      ไม่รู้เหมือนกันว่าตอนตัวเองอายุ 36 จะทำอะไร เป็นพนักงาน หรือมนุษย์ในร้านอะไรไหม (ก็คู่มือชีวิตไม่ได้ระบุเอาไว้) แต่ถ้าที่ตรงนั้นเราไม่ต้องพยายามเป็นคนอื่น ก็คงไม่แย่เท่าไหร่แหละมั้ง

     /เอ่อ ขอข้าวปั้นไส้ปลาคัตสึโอะตากแห้ง กับชาเขียวร้อนแก้วนึงค่ะ