“พ่อ เวลาดวงอาทิตย์ตก ทำไมมันถึงไม่แตก?” ผมเหลือบสายตาออกจากถนนเชียงใหม่-ดอยสะเก็ด จากแสงอาทิตย์อัสดงที่แยงตาไปยังกระจกมองหลัง ปรากฏเป็นแววตาอันใสซื่อของลูกชายวัยสามขวบที่นั่งอยู่บน booster seat

ที่ระดับความสูงไปจากโลกหลายร้อยกิโลเมตร นักบินอวกาศคนหนึ่งกำลังออกไปปฏิบัติภารกิจภายนอกสถานีอวกาศ ทันใดนั้น อุกกาบาตก้อนเล็กๆ ก้อนหนึ่งที่ลอยอยู่ในอวกาศก็ถูกแรงดึงดูดของโลกดึงเข้ามา

เรียกได้ว่าทุกวันนี้คงจะไม่มีใครสงสัยว่าโลกกลมกันอีกแล้ว (เว้นเสียแต่ว่าคุณจะเป็นพวกทฤษฎีสมคบคิดที่เชื่อมั่นในเรื่องโลกแบน)

ทุกวันนี้ อุปกรณ์อีกอย่างหนึ่งที่กำลังจะกลายมาเป็นของสามัญประจำบ้าน ก็คือ ‘เครื่องวัดออกซิเจน’ (pulse oximetry) ด้วยปลายนิ้วมือ

เคยสงสัยมั้ยครับว่าทำไมทรายเปียกจึงมีสีเข้ม? ถ้าใครเคยไปชายหาดมาก่อน คงสามารถบอกได้ทันทีว่าบริเวณใดคือจุดที่น้ำทะเลซัดมาถึงบ้าง (หรือตรงไหนมีหมามาฉี่เอาไว้) นั่นเพราะว่าทรายตรงที่เปียกจะมีสีเข้มกว่า

“ทำไมจึงต้องมีแรงโน้มถ่วง?” คำถามนี้เป็นคำถามที่มีคนส่งมาจากทางบ้าน ซึ่งแม้ว่าจะฟังดูเหมือนเป็นคำถามที่เรียบง่าย แต่จริงๆ แล้วตอบไม่ง่ายเลย

ถ้าคุณคิดว่าฤดูกาลเกิดจากระยะห่างระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ ที่โคจรเข้ามาใกล้และไกลออกไป จนทำให้อุณหภูมิเปลี่ยนไปตามฤดูกาล… ขอแสดงความเสียใจด้วย เพราะนั่นคือคำตอบที่ผิด! 

นักฟิสิกส์ชาวอเมริกัน ริชาร์ด ไฟยน์แมน (Richard Feynman) เคยกล่าวไว้ว่า วิทยาศาสตร์ก็คล้ายๆ กับเรากำลังยืนดูคนเล่นหมากรุก โดยที่ไม่มีใครมายืนอธิบายให้เราฟัง แล้วเราก็ต้องพยายามทำความเข้าใจด้วยตัวเองว่าไอ้เกมนี้มันเล่นยังไง

คอลัมน์ตอบข้อสงสัยทางวิทยาศาสตร์จากการตั้งคำถามในเรื่องที่คุณอยากรู้ หรือไม่เคยคิดว่าอยากรู้มาก่อน