เวลาพูดถึงศาสนา (ไม่ว่าจะศาสนาอะไรก็ตาม) เราอาจนึกถึงหลักคำสอนหรือเรื่องเล่าของศาสนานั้นๆ จนหลายครั้งทำให้ภาพจำของศาสนามักเป็นความจริงจัง คือถ้าไม่ใช่เพื่อศึกษาหาความรู้หรือเคารพนับถือศาสนาใดศาสนาหนึ่งเป็นทุนเดิม เราก็อาจไม่ได้ไปเกี่ยวพันกับเรื่องนี้มากนัก

     จนกระทั่งเมื่อไม่กี่สัปดาห์ก่อน เราเห็น A Piece of Islamic Art หนังสือทำมือที่จำกัดความตัวเองว่าเป็นคู่มือเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับศิลปะอิสลามฉบับพื้นฐาน หูตาเราก็เป็นประกาย อยากรู้ขึ้นมาทันใดว่าศิลปะในศาสนาอิสลามเป็นแบบไหน 

     และต่อให้ตอนนี้หนังสือเล่มดังกล่าวจะอยู่ในช่วงพรีออร์เดอร์ แต่เราก็ติดต่อ ‘ms.midsummer’ ผู้เป็นเจ้าของโปรเจกต์นี้เพื่อขอลูบๆ คลำๆ หนังสือเล่มจริงและทดลองอ่านเนื้อหาในเล่ม ซึ่งบอกเลยว่าเราติดใจและขอยกให้เล่มนี้เป็น ‘พิมพ์นิยม’ ที่พวกเราชื่นชอบ

     จุดเริ่มต้นของหนังสือเล่มนี้ต้องย้อนกลับไปตอนที่ ms.midsummer หรือ ‘ดนิตา ลอตระกูล’ ยังเป็นนักศึกษาในรั้วมหาวิทยาลัย ซึ่งตามประสาของการเรียนปี 4 ในคณะศิลปกรรมศาสตร์ เอกการออกแบบสื่อสาร ทำให้ดนิตาต้องทำทีสิสอะไรสักอย่าง เพื่อให้ตัวเองเรียนจบได้อย่างปลอดภัย

     ด้วยความชอบในสื่อสิ่งพิมพ์ ประกอบกับความสนใจในศิลปะอิสลามที่เกิดขึ้นเพราะไปเดินเที่ยวเล่นย่านเจริญกรุง แล้วได้เข้าไปในมัสยิดแห่งหนึ่ง ก่อนจะพบว่าลวดลายของมัสยิดนั้นไม่ต่างอะไรกับทรวดทรงของเรขาคณิตที่เชื่อมต่อกันไปเรื่อยๆ แถมยังมีการวาดข้อความแบบ calligraphy (การวาดตัวอักษรด้วยมือ) ซึ่งเมื่อผสมกันแล้วให้ความสวยงามและน่าสนใจ จนกราฟิกดีไซเนอร์สาวคนนี้ปิ๊งไอเดียขึ้นว่า น่าทำเรื่องนี้เป็นทีสิส

     แต่นี่ก็เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของความท้าทาย เพราะอันที่จริงดนิตานับถือศาสนาพุทธ และยอมรับว่าศิลปะในศาสนาอิสลามไม่ใช่เรื่องที่คุ้นเคยแบบพวกศิลปะตะวันตกหรือศิลปะตะวันออก แถมพอหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตก็พบว่ามีข้อมูลน้อยมากๆ แล้วยังไม่ชัวร์อีกว่าข้อมูลที่ได้รับจะถูกต้องหรือเปล่า ดนิตาเลยติดต่อสถาบันศิลปะอิสลาม (ประเทศไทย) เพื่อขอข้อมูลโดยตรง

     4-5 เดือน คือระยะเวลาที่ดนิตาต้องไปขลุกอยู่ที่สถาบันศิลปะอิสลาม (ประเทศไทย) ส่วนหนึ่งก็เพราะก่อนหน้านี้เคยมีคนติดต่อขอข้อมูลกับทางสถาบันฯ แล้วเหมือนว่าไม่ได้สนใจจริงๆ พอดนิตาติดต่อไป ทางสถาบันฯ เลยต้องการทดสอบว่าเธอสนใจจริงมั้ย อยากได้ข้อมูลจริงๆ หรือเปล่า จากนั้นก็จะมีเจ้าหน้าที่มาให้คำปรึกษา พร้อมแนะนำให้หาข้อมูลจากหนังสือ โดยเฉพาะงานวิจัยจากมหาวิทยาลัยต่างๆ ที่ทางสถาบันฯ รวบรวมเอาไว้

     เป็นตอนนี้เองที่ดนิตาเริ่มเข้าใจว่าศิลปะอิสลามต่างจากศิลปะอื่น ไม่ว่าจะเป็นการมีกฎเกณฑ์ไม่สร้างรูปสิ่งมีชีวิต เพราะเชื่อว่าเป็นการกระทำตนให้ทัดเทียมกับพระเจ้า ศิลปะอิสลามจึงมีแต่ลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ ใช้หลักเรขาคณิตเป็นโครงสร้าง และใช้หลักสมมาตรในการสร้างลวดลาย ทำให้ทั้งหมดมีความเป็นหนึ่งและไม่มีจุดสิ้นสุด

     ด้วยเหตุนี้ A Piece of Islamic Art เลยสำเร็จกลายเป็นทีสิสตัวจบได้สมใจ แต่ในเวลานั้น ดนิตายังไม่ได้ตีพิมพ์หนังสือ ส่วนหนึ่งก็เพราะเธอต้องนำเสนอทีสิสด้วยรูปแบบออนไลน์ กับอีกส่วนก็เพราะทางสถาบันฯ อยากขอรีเช็กข้อมูลให้ถูกต้อง ซึ่งหลังจากฟีดแบ็กกันไปมาหลายครั้ง ผ่านไปแล้วสองปี ก็ถึงเวลาแล้วที่คู่มือเล่มนี้จะถูกผลิตเป็นรูปเล่ม

     A Piece of Islamic Art แบ่งเรื่องราวออกเป็น 4 บท 

     บทที่ 1 ‘What’s Islamic Art?’ เป็นการเล่าข้อมูลพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับการอ่านบทต่อๆ ไป อย่างการอธิบายแนวคิดของศาสนาอิสลาม การชี้ให้เห็นว่าปรัชญาเหล่านั้นถูกนำเสนอในรูปแบบของศิลปะอย่างไร อิทธิพลของศิลปะอิสลาม รวมถึงการจำแนกลายประดับในศิลปะอิสลามออกเป็น 3 แบบ 

     บทที่ 2 ‘A Journey to Find Paradise’ การยกตัวอย่างศิลปะอิสลามให้เห็นภาพมากขึ้น ด้วยการเล่าผ่าน 6 สถานที่จาก 6 ประเทศ เช่น มัสยิดบีบีคานิมที่อุซเบกิสถาน, มัสยิดปุตราที่มาเลเซีย, อิตมัดอุดดุลลาห์ที่อินเดีย ซึ่งแต่ละสถานที่จะมีการบอกเล่าประวัติที่มาที่ไป พร้อมกับยกตัวอย่างงานออกแบบและลวดลายที่เป็นจุดเด่นของแต่ละที่ (กระซิบนิดว่าบทนี้ภาพประกอบสวยมากกกก)

     บทที่ 3 ‘Islamic Geometry’ บทนี้พูดถึงหนึ่งในเอกลักษณ์ของศิลปะอิสลามอย่างลวดลายเรขาคณิต โดยนอกจากจะแจกแจงว่าลวดลายที่พบเห็นบ่อยๆ มีรูปทรงอย่างไรบ้าง ยังมีพื้นที่ให้ทดลองวาดเพื่อจะได้เข้าใจแพตเทิร์นของศิลปะอิสลามมากขึ้นอีกด้วย

     บทที่ 4 ‘Islamic Paper Folding’ หลังจากรู้ที่มาที่ไป พร้อมเห็นโครงสร้างของลวดลายต่างๆ แล้ว หนังสือเล่มนี้ก็ปิดท้ายด้วยการชวนผู้อ่านมาพับกระดาษเป็นลวดลายต่างๆ ของศิลปะอิสลาม ซึ่งมีการบอกขั้นตอนวิธีพับแบบเสร็จสรรพ

     แม้จะพูดเรื่องที่จริงจังอย่างเรื่องศาสนา แต่ ‘A Piece of Islamic Art’ ก็ทำให้เราเข้าใจว่าศาสนานั้นมีหลายแง่มุม อยู่ที่ว่าเราจะเข้าไปค้นหาเองหรือเปล่า

     ถึงตรงนี้ เราเลยอยากชวนผู้ที่สนใจ ไม่ว่าจะเพราะอยากทำความรู้จักศิลปะในศาสนาอิสลาม หรือเพราะอยากเก็บหนังสือทำมือเล่มนี้ ไปร่วมกันพรีออร์เดอร์ A Piece of Islamic Art กันได้ เพราะนอกจากจะเป็นคู่มือที่พาเราไปสัมผัสศิลปะอิสลามแบบง่ายๆ แล้ว ภายในหนังสือยังมีข้อมูลความรู้ พร้อมภาพประกอบที่แม้จะตัดทอนรายละเอียดบางอย่างออกไป แต่โดยรวมก็ยังทำให้เราเข้าใจได้ว่าศิลปะอิสลามเป็นแบบไหน มีโครงสร้างเป็นอย่างไร ที่สำคัญ ตีพิมพ์ 4 สีทั้งเล่ม เสพสีสันกันได้แบบชุ่มปอด

     สำหรับผู้ที่สนใจ ตอนนี้มีให้เลือกสองเซต ได้แก่ เซต A มีหนังสือ 1 เล่ม พร้อมที่คั่น 4 ใบ (1,049 บาท) และเซต B ที่จะมีหนังสือ 1 เล่ม ที่คั่น 4 ใบ บอกซ์เซต 1 กล่อง โปสต์การ์ด 6 ใบ และกระดาษสีจัตุรัส 10 แผ่น สำหรับพับโอริกามิ (1,349 บาท) เปิดให้สั่งซื้อถึงวันที่ 4 กรกฎาคม 2022 เท่านั้น 

     ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ facebook.com/Msmidsummer-2434221106821494