เดินไปดวงดาว Walk to the stars
รับขวัญ ธรรมบุษดี (เขียน)
สำนักพิมพ์ Soi

     เมื่อแกะซองพัสดุที่สำนักพิมพ์ Soi ส่งมาให้ เปิดมาก็เจอกับหนังสือนิทานปกแข็ง หน้าปกสีฟ้า–เทา อึมครึม แต่มีแสงสว่างจากดวงดาวส่องมาที่เด็กหญิงผู้มาพร้อมกับเป้ใบใหญ่และรองเท้าเหล็กพื้นหนา

     เราเห็นรีวิวถึงนิทานเล่มนี้มาบ้างว่า เป็นนิทานที่สร้างสรรค์ขึ้นจากงานวิจัย ‘เดินไปดวงดาว: ทุนนิยมไทยในกระแสเสรีนิยมใหม่กับความฝันที่ไม่มีวันไปถึง‘ ของ ‘ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี‘ อาจารย์ประจำวิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้ที่เคลื่อนไหวเรื่องรัฐสวัสดิการและความเท่าเทียมในสังคม

     เรายังไม่ได้อ่านงานวิจัยชิ้นที่ว่า เลยตอบไม่ได้ว่านิทานเล่มนี้ตีความหรือหยิบประเด็นในงานวิจัยมาใช้มากน้อยแค่ไหน แต่คงไม่ใช่ประเด็นสำคัญ เพราะนี่เป็นนิทานที่ตั้งใจสื่อสารกับเด็ก รวมถึงบุคคลทั่วไปที่อาจไม่ได้สนใจหรือสามารถทำความเข้าใจกับงานวิจัยโดยตรงได้

     เมื่อเราพลิกอ่านแบบช้าๆ จำลองว่ากำลังอ่านนิทานให้เด็กฟัง เราพบว่านิทานเล่มนี้ทำงานได้ดี เนื้อเรื่องไม่ซับซ้อนจนเกินไปนัก มีการใช้สัญลักษณ์ใกล้ตัวเพื่อทำให้เด็กเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างการทำตามความฝันกับต้นทุนทางเศรษฐกิจและสังคมได้แบบง่ายๆ

     จะว่าไปก็น่าจะง่ายและเหมาะกับการให้ผู้ใหญ่หลายๆ คนในสังคมได้อ่านด้วย เพราะส่วนใหญ่แล้วก็น่าจะเติบโตมาด้วยวิธีคิดเหมือนกับตัวละครผู้ใหญ่ในเรื่องที่เชื่อว่า แค่ตั้งใจเดินไปเรื่อยๆ เราก็จะไปถึงดวงดาวได้ ทั้งๆ ที่มันไม่จริง เพราะคนที่ไปถึงดวงดาวได้ คือกลุ่มคนส่วนน้อยที่เกิดบนดวงดาวมาตั้งแต่แรกแล้วต่างหาก

     แม้ว่าภาพและเนื้อเรื่องจะไม่ได้หวือหวาแฟนตาซี หรือชวนให้เด็กๆ ตื่นเต้นเร้าใจ ซึ่งชีวิตจริงมันก็เป็นแบบนั้น ไม่ได้ฟุ้งฝันอย่างที่นิทานส่วนใหญ่บอก แต่การที่นิทานเล่มนี้ได้มอบคุณค่าสำคัญอย่าง ‘ความเห็นอกเห็นใจต่อเพื่อนมนุษย์‘ ปัจจัยหนึ่งที่เป็นจุดตั้งต้นของการสร้างสังคมในฝัน ใส่ลงไปในใจของเด็กๆก็เพียงพอแล้วที่นิทานเล่มนี้จะได้รับการแนะนำ