SPOTTED FAROSE
สึสดีค่า คุณอยู่กับ CONT. และนี่คือ #SPOTTED หนังสือและนักเขียนจากรายการไกลบ้าน
เรื่อง: สุชานาถ กิตติสุรินทร์
ภาพ: injingjing
สึสดีค่าาาา คุณอยู่กับ CONT. และนี่คือ #SPOTTED หนังสือและนักเขียนจากรายการ ‘ไกลบ้าน’
‘ไกลบ้าน’ คือรายการท่องเที่ยว (?) ที่นำโดย ‘พี่ฟาโรส’ หรือที่ชาวช่องรู้จักกันในนามคุณแดง ติวเตอร์สอนภาษาอังกฤษผู้มีเครือข่ายพันธมิตรอยู่ทั่วทุกมุมโลก ในแต่ละคลิปจึงมีแขกรับเชิญซึ่งมักจะเป็นคนพื้นที่ของประเทศนั้นๆ มาพาเที่ยว เมาท์มอย เล่าเรื่องทั้งจริงและไม่จริงให้เราฟังอย่างเพลินเพลิน
ในฐานะชาวช่องที่ติดตามตั้งแต่ EP1 ยัน EP86 เราสังเกตว่ารายการนี้มักจะมีรูปปั้นนักเขียนบ้าง นักเขียนตัวเป็นๆ บ้าง หรือกระทั่งสารพัดหนังสือโผล่มา จึงไม่รอช้ารีบขออาสาเป็นผู้รวบรวมนักเขียนและหนังสือที่ปรากฏในรายการไกลบ้านทั้ง 86 ตอนมารวมไว้ในที่นี้ ณ บัดนี้!
Oscar Wilde
จาก EP22
• ออสการ์ ไวลด์ คือนักคิด-นักเขียนชาวไอริชคนสำคัญในสมัยวิกตอเรีย เกิดในปี 1854 เริ่มมีงานเขียนชิ้นสำคัญในช่วง 1880s ได้แก่ หนังสือรวมบทกวี, The Happy Prince and Other Tales และ The Picture of Dorian Gray
• งานของไวลด์ค่อนข้างล้ำยุคและเกี่ยวกับเรื่องเพศ จนคนสมัยนั้นรับไม่ค่อยได้และวิพากษ์วิจารณ์ว่า ‘ผิดศีลธรรม’ แต่ไวลด์หาได้แคร์ไม่ ตามประสาตัวแม่จะแคร์เพื่อ เขามองว่าไม่มีหนังสือที่เกี่ยวข้องกับศีลธรรม มีแต่หนังสือที่เขียนได้ดีหรือไม่ดีเท่านั้น
• นอกจากงานเขียนหนังสือแล้ว ไวลด์ยังเขียนบทละครเวทีอีกหลายเรื่อง โดยเรื่องที่แสดงออกถึงความรักเพศเดียวกันมากที่สุดคือ The Importance Of Being Earnest ซึ่งสร้างมาจากชีวิตจริงของไวลด์ที่ต้องแต่งงานกับผู้หญิง ทั้งๆ ที่ตัวเขาเองยังคงมีความสัมพันธ์กับชายอื่น
• ปี 1895 ไวลด์ถูกจับข้อหารักร่วมเพศ ถูกคุมขัง และเมื่อปล่อยตัวออกมาก็ถูกเนรเทศไปฝรั่งเศส ก่อนจะเสียชีวิตที่กรุงปารีสด้วยวัยเพียง 46 ปี โดยหลุมศพของไวลด์ตั้งอยู่ในสุสานหลังบ้านเจ๊ป้องนั่นเอง
Angels & Demons
Dan Brown
จาก EP44
• แม้จะไม่ใช่หนังสือหรือนักเขียน แต่ไกลบ้านตอนนี้เข้ากับ CONT. สุดๆ เพราะเป็นการพาไปตามรอยเบาะแสสำคัญจากหนังสือ Angels & Demons โดยมีครูบุสก้า ตัวแม่แห่งประเทศอิตาลีเป็นผู้นำเที่ยว
• Angels & Demons คือผลงานของ ‘แดน บราวน์’ นักเขียนชาวอเมริกันผู้มีชื่อเสียงจากนิยายสืบสวนอิงประวัติศาสตร์ โดยเรื่องนี้เป็นนิยายเปิดตัว ‘โรเบิร์ต แลงดอน’ ศาสตราจารย์ด้านสัญลักษณ์วิทยาแห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ที่เข้าไปพัวพันกับการตามหาตัวเปรเฟริติ (พระคาร์ดินัลที่มีโอกาสได้รับเลือกเป็นพระสันตะปาปา)
• แลงดอนได้รับคำขู่ว่าจะมีการฆ่าพระคาร์ดินัลชั่วโมงละหนึ่งรูป ซึ่งจะเริ่มเวลา 20:00 น. เขาจึงต้องหาวิถีแห่งการรู้แจ้ง เส้นทางที่เหล่าอิลลูมินาติใช้นัดพบกัน โดยต้องสืบหาจากสถานที่สี่แห่งที่เกี่ยวข้องกับธาตุทั้งสี่ทั่วกรุงโรม และรายการไกลบ้านตอนนี้ก็จะพาเราไปท่องเที่ยวสถานที่ทั้งสี่แห่งจากหนังสือนั่นเอง
Rabindranath Tagore
จาก EP52
• “นมัสการสุดท้าย ขอมอบแด่ผู้ซึ่งรู้ว่าข้าบกพร่อง แต่ก็รัก” (My last salutations are to them who knew me imperfect and loved me.) ส่วนหนึ่งจากกวีนิพนธ์เรื่อง หิ่งห้อย ของ ‘รพินทรนาถ ฐากุร’ ที่โด่งดังไปทั่วโลกออนไลน์ เพราะใช้คำน้อยแต่เนื้อหาโดนใจเป็นอย่างยิ่ง
• ฐากุรเป็นนักคิด นักกวี และนักปรัชญาชาวอินเดียผู้ทรงอิทธิพลคนหนึ่งของโลก เขาเกิดมาในครอบครัววรรณะพราหมณ์ผู้มั่งคั่งแห่งแคว้นเบงกอล ประเทศอินเดีย และมีชีวิตอยู่ในช่วงปี 1861-1941
• ฐากุรเริ่มเขียนกวีครั้งแรกตอนที่อายุเพียง 8 ปี ก่อนจะเผยแพร่ผลงานกวีนิพนธ์ชุดแรกภายใต้นามปากกา ‘ภาณุสิงโห’ ในวัย 16 ปี หลังจากนั้นฐากุรก็มีผลงานทั้งบทร้อยกรอง บทละคร นวนิยาย เรื่องสั้น บทวิจารณ์ และบทความอีกมากมาย จนได้รับการยกย่องว่าเป็น ‘คุรุเทพ’
• หนึ่งในผลงานที่ทำให้ฐากุรเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกคือ คีตาญชลี (Gitanjali) หนังสือรวมบทกวีและปรัชญาชีวิต และทำให้เขาเป็นชาวเอเชียคนแรกที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี 1913 อีกด้วย
• นอกจากฐานะนักเขียน ฐากุรยังมีบทบาทในการต่อต้านรัฐบาลอังกฤษและร่วมเคลื่อนไหวในการประกาศเอกราชของอินเดีย อีกทั้งยังเป็นผู้ก่อตั้งโรงเรียนศานตินิเกตัน ที่ซึ่งเป็นการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมอินเดียโบราณกับความรู้ทางตะวันตก ภายใต้สภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยต้นไม้ใหญ่ปราศจากกรอบจำกัดทางความคิด ต่อมาในปี 1951 รัฐบาลอินเดียประกาศให้ศานตินิเกตันเป็นมหาวิทยาลัยแห่งชาติในชื่อว่า ‘วิศวภารตี’ ที่ยังคงยึดมั่นในแนวทางการเรียนการสอนแบบที่ฐากุรวางรากฐานไว้จวบจนปัจจุบัน
• รูปปั้นของฐากุรในภาพตั้งอยู่ในมหาวิทยาลัยไฮเดลเบิร์ก เมืองไฮเดลเบิร์ก ประเทศเยอรมนี โดยเป็นตอนที่พี่ต่อ ดาราหลักของช่องประกาศยุติบทบาทการเป็นนักศึกษาปริญญาเอก
ปวิน ชัชวาลพงศ์พันธ์
จาก EP55
• นอกเหนือไปจากบทบาทนักวิชาการรัฐศาสตร์ เน็ตไอดอลประชาธิปไตย และตัวแม่ของกลุ่มรอยัลลิสต์มาร์เก็ตเพลส ‘ปวิน ชัชวาลพงศ์พันธ์’ ยังเป็นที่รู้จักในฐานะนักเขียนหนังสือวิชาการที่มีผลงานทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ
• ในปี 2022 ถือเป็นครั้งแรกที่อาจารย์ปวินเดบิวต์การเขียนหนังสือ Non-academic นั่นก็คือ มนุษย์/ต่าง/ด้าว: เรามาอย่างสันติ หนังสือที่เจ้าตัวบอกว่าไม่ใช่อัตชีวประวัติ แต่เป็นบันทึกการเดินทางชีวิตใสๆ สวยๆ ไม่ลัดวงจร ตั้งแต่สมัยเรียนที่กรุงเทพคริสเตียนจนถึงเกียวโตในปัจจุบัน
• สำหรับรายการไกลบ้าน EP55 นี้ อาจารย์ปวินจะมาเล่าขั้นตอนสอบเป็นนักการทูตให้ชาวช่องฟัง แต่ถ้าใครอยากรู้เรื่องราวชีวิตแบบละเอียดยิบ ขอเชิญจับจองหนังสือได้ที่ Avocado Books
นักรบ มูลมานัส
จาก EP62
• มาจะกล่าวบทไปถึงศิลปินคอลลาจโนหนึ่ง จะเป็นใครไปไม่ได้นอกจาก ‘นักรบ มูลมานัส’ โดยเขาเคยฝากผลงานอันเป็นเอกลักษณ์ไว้บนปกหนังสือมากมาย ไม่ว่าจะเป็นหนังสือชุด Little Histories ของสำนักพิมพ์ Bookscape, ไส้เดือนตาบอดในเขาวงกต และ ปีศาจ
• หลังทำงานในฐานะนักวาดภาพประกอบมานาน เมื่อปี 2021 นักรบก็ได้เดบิวต์เป็นนักเขียนครั้งแรก ด้วยการออก เล่นแร่แปลภาพ ประวัติศาสตร์สยามจากเบื้องหลังภาพถ่าย กับ สำนักพิมพ์มติชน
• หนังสือเล่มนี้จะพาผู้อ่านไปสำรวจเบื้องหลังภาพถ่ายประวัติศาสตร์ ในช่วงรอยต่อยุคแสวงหาความศิวิไลซ์ในสยามตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 เป็นต้นมา ผ่านภาพถ่ายที่แฝงไปด้วยเรื่องราวและความสัมพันธ์อันสลับซับซ้อนของโลกสยามเชื่อมโยงไปถึงโลกตะวันตก
• ส่วนในรายการ EP62 นักรบโผล่มาแจมในฐานะดารารับเชิญ ไปร่วมท่องเที่ยวเมืองโอแวร์ ซูร์ อวซ เพื่อตามรอย 70 วันสุดท้ายในชีวิตแวน โก๊ะ ศิลปินชื่อดังแห่งยุคหลังอิมเพรสชันนิสม์
Saint Young Men
Hikaru Nakamura
จาก EP64
• Saint Young Men เรื่องราวระหว่างการลาพักร้อนของสององค์ศาสดาผู้ยิ่งใหญ่ ‘พระพุทธเจ้า’ และ ‘พระเยซู’ ที่ขอวางพันธกิจบนสรวงสวรรค์ แล้วลงมาใช้ชีวิตสนุกๆ ดั่งคนธรรมดาบนพื้นโลก ผลงานการเขียนสุดแปลกและสร้างสรรค์โดย ‘ฮิคารุ นากามุระ’
• แม้จะฟังดูเป็นไอเดียที่ละเอียดอ่อน แต่ด้วยความที่ประเทศญี่ปุ่นมีความหลากหลายทางความเชื่อ ทั้งยังมีอิสระในการนับถือศาสนา การ์ตูนเรื่องนี้จึงไม่ได้ถูกแบนแต่อย่างใด แถมยังฮอตฮิตติดชาร์ตสุดๆ เพราะมีการนำเอาคำสอนที่ถูกต้องตามหลักมาพลิกแพลงให้เข้าใจง่ายและสนุกขึ้น ผ่านเรื่องราวในชีวิตประจำวันของสองศาสดา
• Saint Young Men ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 2006 ปัจจุบันมีถึงเล่ม 19 ถูกดัดแปลงเป็นแอนิเมชั่นในปี 2013 ก่อนจะถูกดัดแปลงอีกครั้งเป็นฉบับซีรีส์คนแสดงในปี 2018
• แม้ประเทศไทยจะยังไม่มีลิขสิทธิ์ของการ์ตูนเรื่องนี้ แต่ที่ฝรั่งเศสเขามีแล้วจ้า โดยตอนนี้พี่ต่อและเจ๊ป้องพาชาวช่องไปเที่ยวลิตเติลโตเกียวในกรุงปารีส
Hans Christian Andersen
จาก EP65
• “ที่คนเดินเหิน วิ่งเพลินกันไป สุขใจในแสงตะวันจากเบื้องบน เที่ยวเพลินเดินเล่น ขอเป็นเช่นคนอยู่บนโลกงาม” คือส่วนหนึ่งจากเนื้อเพลง Part of Your World เพลงประกอบการ์ตูน The Little Mermaid เวอร์ชั่นเจ้าหญิงดิสนีย์
• แท้จริงแล้ว The Little Mermaid เวอร์ชั่นต้นฉบับคือผลงานการเขียนของ ‘ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซน’ นักเขียนชาวเดนมาร์กผู้เกิดในครอบครัวยากจน เขามีคุณพ่อเป็นช่างทำรองเท้าผู้ชื่นชอบงานกวี ในวันหยุดสองพ่อลูกมักจะเล่นสนุกด้วยการทำโรงละครเปลี่ยนฉาก อ่านหนังสือนิทานและบทละคร ซึ่งสิ่งเหล่านี้ช่วยหล่อหลอมให้แอนเดอร์เซนมีความสนใจด้านละคร การเขียน และการแต่งนิทานในเวลาต่อมา
• แอนเดอร์เซนเริ่มเขียนนิทานสำหรับเด็กราวๆ ปี 1830 โดยนำโครงเรื่องพื้นบ้านมาเล่าใหม่ ก่อนที่ต่อมาเขาจะเริ่มเขียนเรื่องจากจินตนาการของตน ซึ่งมีเนื้อหาที่แฝงไปด้วยคุณธรรม ความเห็นอกเห็นใจต่อเพื่อนมนุษย์ผู้อ่อนแอ ต้อยต่ำ และอับโชค เช่น ลูกเป็ดขี้เหร่, ชุดใหม่ของพระราชา, และ เด็กหญิงขายไม้ขีดไฟ
• ตลอดชีวิตแอนเดอร์เซนสร้างผลงานนิทานราว 156 เรื่อง และถูกแปลเป็นภาษาต่างประเทศกว่า 125 ภาษา นับเป็นหนึ่งในนักเขียนที่ได้รับการบันทึกไว้ว่ามีหนังสือถูกแปลบ่อยครั้งที่สุดในประวัติศาสตร์วรรณกรรม
• รูปปั้นของแอนเดอร์เซนตั้งอยู่ในกรุงบราติสลาวา ประเทศสโลวาเกีย ซึ่งแม้แต่ไกด์แม่แห่งเวียนนาอย่างพี่ป๊อปยังไม่รู้เลยว่าทำไมถึงมีรูปปั้นมาตั้งอยู่ที่นี่… อย่างไรก็ตามคุณแดงและดาราหลักในตอนนี้ได้คอนเฟิร์มแล้วว่าร้านไอศกรีม Andersen ที่อยู่หลังรูปปั้นแอนเดอร์เซนมีที่มาจากชื่อของเจ้าตัวจริงๆ
THAKSIN SHINAWATRA Theory and Thought
จาก EP73
• THAKSIN SHINAWATRA Theory and Thought คือหนังสือรวมบทสัมภาษณ์ของ ‘ทักษิณ ชินวัตร’ อดีตนายกรัฐมนตรีไทย ว่าด้วยเรื่องของทักษิณในมุมต่างๆ ไม่ว่าเป็นฐานะพ่อ สามี เพื่อน ผู้บริหาร ไปจนถึงบทสัมภาษณ์จากผู้คนที่ได้รับผลโดยตรงจากนโยบายรัฐยุคทักษิณ
• สำหรับแขกรับเชิญในตอนนี้ก็สมฐานะรายการอันดับหนึ่งมาก ในเมื่อหนังสือเล่าเรื่องทักษิณทั้งทีก็บินไปประเทศดูไบ เพื่อเอาทักษิณมาออกเลยสิคะ เรียกได้ว่าเป็นเทปสุดอลังการ การันตีด้วยยอดวิว 2.2 ล้านวิว แบบที่พี่ต่อกับเจ๊ป้องต้องมารวมตัวกันต้านภัยยอดวิวคลิปโทนี่ใน EP75 เลยทีเดียว
Good Night, Mr. Clutterbuck!
Mauri Kunnas
จาก EP86
• ‘เมาริ กุนนัส’ คือนักเขียนชาวฟินแลนด์ ตลอดสี่สิบกว่าปีที่เป็นนักเขียน เขาออกหนังสือภาพสำหรับเด็กไปแล้วมากกว่า 50 เล่ม เรียกได้ว่าเป็นแทบไม่มีชาวฟินแลนด์คนไหนไม่เคยอ่านหนังสือของกุนนัส
• กุนนัสมีเอกลักษณ์ในการเล่าเรื่องเฉพาะตัว โดยเฉพาะภาพประกอบที่มีรูปแบบคล้ายหนังสือการ์ตูนแบบช่อง แตกต่างจากหนังสือภาพทั่ว ๆ ไป และเต็มไปด้วยรายละเอียดที่บอกเล่าเรื่องราวนอกเหนือไปจากเนื้อเรื่องหลัก
• Good Night, Mr. Clutterbuck! แปลเป็นฉบับภาษาไทยในชื่อ ‘ราตรีสวัสดิ์นะคุณปุ๊บปั๊บ’ เล่าเรื่องราวของคุณปุ๊บปั๊บ แพะขี้ละเมอสุดขยันประจำเมืองตะกุยตะกาย ทุกค่ำคืนคุณปุ๊บปั๊บจะลุกขึ้นมาเดินละเมอไปยังที่ต่างๆ อย่างอาจหาญ เปลี่ยนจากคุณปุ๊บปั๊บที่แสนสุภาพเรียบร้อยกลายเป็นฮีโร่ผู้กอบกู้เมือง โดยมีหนูจุ๊กจิ๊ก สัตว์เลี้ยงเพื่อนรักติดตามไปทุกแห่งหน
• แน่นอนว่าการแปลจากภาษาฟินนิชเป็นภาษาไทยเป็นฝีมือของดาราหลักในตอนนี้อย่าง ‘ครูจุ๊ย—กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ’ ซึ่งปัจจุบันไม่ใช่จุ๊ยก้าวไกลอีกต่อไป แต่เป็นจุ๊ยไกลบ้าน โดยในรายการ EP86 นี้ครูจุ๊ยจะพาคุณแดงและชาวช่องไปสำรวจบรรยากาศห้องสมุดสาธารณะในเมืองเฮลซิงกิ เป็นตอนที่ดูแล้วอิจฉาชาวฟินแลนด์มาก!